5 Adımda Mutfakta Sıfır Atık Konsepti

5 Adımda Mutfakta Sıfır Atık Konsepti

Tuğçe Işık & Nisan Özgören / Blog: Sıfır Atık / COMD 357 Multimedia Journalism İlkbahar 2020-21 Listeleme Projesi

Merhaba Sıfır Atık Takımı!
​Umarız ki hayatınız güzel ve atıklardan arınmış geçiyordur. Sizlere bu yazımızda, mutfağınızda nasıl 5 pratik “sıfır atık” yöntemi uygulayabileceğinizden bahsedeceğiz. Bu konu hakkında en iyi bilgiyi verebilmek için bolca araştırdık, sizler için derleyip topladık. Bunlara dayanarak diyebiliriz ki: Mutfakta sıfır atık uygulaması basit ama bir o kadar da etkili adımlara dayanıyor. Sizlere favorilerimizden oluşan keyifli bir liste hazırladık.
Hadi bakalım sürdürebilir eğlencemiz başlasın!
​1. Bazı mutfak gereçlerinin yerine yedek oyuncular bulun!
​
Günlük hayatımızda oldukça yer verdiğimiz küçük ekipmanların yerine sürdürülebilir olarak kullanacağımız ürünler bulmak aslında zor değil. Hatta daha estetik duracağından emin olabilirsiniz. Cam, metal ya da yeniden kullanabilir plastik kilitli poşetler emin olun plastik kalıplardan daha çok işinizi görecektir. Son yıllarda plastik olmasına rağmen Tupperware ürünlerini çoğu evde rastlar olduk. Her ne kadar plastik olup doğada yok olmaları zaman alsa da yıllar içerisinde onlara alıştık. Sırf plastikler diye atmaktansa, kullanımlarının devamlılığını savunuyoruz. Örneğin, plastik pipet kullanmaktansa cam pipetler hem mutfağınızdaki atık seviyesini azaltacak hem de estetik bir görüntü sağlayacaktır. Kağıt havlu ya da peçete kullanmak bazen kaçınılmaz olsa da minimuma indirmek mümkün. Mutfağımızda yemek hazırlarken sıçrayan ve dökülen yemekleri temizlerken rengarenk mutfak bezleri tercih edilebilir. Ayrıca plastik alışveriş poşetleri/torbaları yerine, file ya da bez çantalar kullanılabilir. Artık günümüzde bez çantalarının kullanımı arttığı için sevdiğiniz markaları ve hoşunuza giden sözleri barındıran bez çantalar bulabilirsiniz.

Uğraş: 💪🏼 
Para biriktirmek​:💸💸
Çevreye katkısı: 🌍🌍🌍🌍🌍
​

2. Çöplerinizi ayırmaya başlayın!

​Gıda ve Tarım Örgütü, dünyada her yıl insan tüketimi için üretilen gıdaların yaklaşık %30’unun kaybolduğunu veya çöpe atıldığını bildiriyor. Oysa bildiğimizin aksine evimizdeki her şey çöp olmayabilir. Çöp sandığımız birçok şeyi aslında yeniden yaşam alanlarımızda ve başka alanlarda kullanabiliriz. Bir gün içerisinde bile mutfağımızda biriken atıkların çokluğu akıl alır gibi değil! Gıda atıklarının diğer atık türlerine oranı yaklaşık olarak %70, ve çoğu mutfaklarımızda ortaya çıkıyor. Peki bu atıkların çöp olduğuna nasıl karar veriyoruz? Aslında çöp diye nitelendirdiğimiz ürünlere farklı açılardan bakarak hala kullanılabilir olduklarını görebiliriz. Birçok madde aslında yeniden dönüştürülmeye ya da farklı alanda kullanılmaya oldukça uygun, mesela bizim favorimiz: eski sürahileri saksı olarak kullanmak. Bu farkındalığa ulaşabilmenin ilk adımı ise evdeki çöplerini ayırarak geri dönüşüm metodundan yararlanmak olabilir. Bu yöntemde çöplerin ayrımı ise beş kategoride:  cam, karton, bio çöp, plastik ve diğer olarak yapılır. Geri dönüşüm serüveninize bebek adımlarıyla başlayabilirsiniz. Bu sizin alışkanlık kazanmanızı kolaylaştıracaktır. Örneğin, seçeceğiniz iki kategori sonradan beşe tamamlanıp zaman içerisinde farkındalığınızı arttırabilir. Önemli olan bu konu hakkında önce istek, sonra bilgi sahibi olmak. Bu da bizim size yol göstermek istediğimiz Sıfır Atık Takımı!

Uğraş: 💪🏼 💪🏼💪🏼
Para biriktirmek​:💸💸💸
Çevreye katkısı: 🌍🌍🌍🌍🌍

3.   Kahve keyfinizi 100% sürdürülebilir kılın! 
​
Kültürümüzden tutun günlük hayatımızın en içine işlemiş kahve tüketimi.  Düşünsenize, kız istemelerinden, bayram ziyaretlerine kadar geleneğimiz olmuş; kahvaltılardan sonra “sabah kahvesi”, veya sınavlara çalışırken geceleri içtiğimiz “ayık kalma kahvesi” gibi formalara girmiş. Böyle olunca da birçok kahve demleme ve içme tekniği ortaya çıktı. Hatta ülkelerin kahve tüketimi yakından incelenmiş ve World Population Review kaynaklarına göre ülkelerin kahve tüketimine göre sıralanmasında, Türkiye 232 ülkeden 17.olarak konumlanmış. Hayal edince Türk olarak kahve fazlasıyla hayatımızda oluyor aslında. E, şimdi hal böyleyken sevgili kafein tutkunları, özellikle tek kullanımlık kahve kapsüllerinizi bir kenara bıraksanız sıfır atık yolunda çok iyi olur gibi… Özellikle kahvesini Americano olarak içmeyi sevenler dikkat etsin: aslında kahvenizi istediğiniz bir kahveciden çektirip temin ettikten sonra, paslanmaz çelikten olan kahve kapsüllerini ya da İtalyan moka potlarını tercih edebilirsiniz. Biz ikisini de BAYILIYORUZ! Eğer zamanımız varsa moka potlarda kahve hazırlaması oldukça zevkliyken, kahve kapsülünün pratikliği su götürmez bir gerçek. Bu şekilde hem mutfağınızı sıfır atık yolunda ilerletirken, bütçenize de katkı sağlamış olursunuz. Ayrıca şık görünümlü termoslarda size bu yolda çok yardımcı olur, acelemiz olup elimizde karton bardaktaki kahveyle koşmaktan daha da güvenli gibi!

Uğraş: 💪🏼 💪🏼 💪🏼 ​
Para biriktirmek​:💸💸💸💸
Çevreye katkısı:🌍🌍🌍🌍

4.  Mutfağınızı minimal tutun!
​
Minimal yaşam tarzı bazıları tarafından talep görürken, kimisi de kesinlikle ayak uyduramaz. Aslında bu son yıllarda tüketim çılgınlığından ve şirketlerin pazarlama kanallarını aktif ve efektif kullanmalarından dolayı biraz zorlaştı. İhtiyacımız olmayan, hoşumuza giden ürünleri ötesini berisini düşünmeden satın alır olduk! Bu durumun özellikle pandemi döneminden de etkilendiğini düşünüyoruz: eskiden fiziksel alışveriş tercih eden insanlar bir süre boyunca online alışveriş yapmak zorunda kaldı ve haliyle buna alıştılar. Şimdi de rahatlığından ve pratikliğinden vazgeçemiyor insan. Size tavsiyemiz şu ki: bir şeyi değiştirmeden ya da yeni bir ürün almadan biraz bekleyin, ihtiyacınızı anlayın. Hatta Ümit Büyükyıldırım blog yazısında, elimizdeki eşyaları değerlendirmek ve minimalist olmak için bizlere bir liste sunuyor, bakmanızı öneririz. Biz iki arkadaş olarak minimal yaşam tarzını size tavsiye ediyoruz ve ilk olarak sade, temiz ve yemek pişirilmeye hazır ferah bir mutfak hayal edebilirsiniz!

Uğraş: 💪🏼 💪🏼
Para biriktirmek​:💸💸💸
Çevreye katkısı: 🌍🌍🌍🌍

5.  Tariflerinizin ardını düşünün!

Yaptığımız yemek tariflerinde atık çıktığının hepimiz farkındayız. Yumurta, meyve ve sebze kabukları ve posaları, sebzelerin suyu, hatta bazı sebze ve meyvelerin kullanılmayan kısımları, vs. Bu tarz atıklar aslında yeniden değerlendirmek için çok uygun. Örneğin, kompost için basit olarak, organik bitki besini diyebiliriz. Bunun yanı sıra atıklarımızı, başka yemeklerde kullanarak mutfağınızın 0 atık yolculuğuna başlatabilirsiniz. Mesela bizim favorimiz olan ıspanaklı kek, sebzenin haşlamasından çıkan suyu kullanmak için mükemmel bir seçenek olabilir. Bir diğer favorimiz ise, mandalina, portakal ya da limon kabuklarını kurutup blenderden geçirerek toz hallerini kek ya da kurabiyelerde kullanmak. Ayrıca, diyetisyen Şebnem Kandıralı’nın da belirttiği üzere: vişne tükettikten sonra saplarını kaynatarak sağlıklı bir çay elde etmek mümkün. 

Uğraş: 💪🏼💪🏼💪🏼💪🏼
Para biriktirmek​:💸💸💸💸💸
Çevreye katkısı: 🌍🌍🌍🌍🌍