Ankara’da Brütalist Şaheser: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Binası
Ankara’da Brütalist Şaheser: ODTÜ Mimarlık Fakültesi Binası
Deniz Özden / Blog: Genç Mimar Modern Ankara / COMD 357 Multimedia Journalism İlkbahar 2020-21 Dönemi Fotoğraf Dizisi Projesi
Bu yazımda, Ankara’da hatta belki de Türkiye’de en sevdiğim yapı olan ODTÜ Mimarlık Fakültesi binasını ele alacağım. Bu binayı ilk defa 2010 yılında, ablamın ODTÜ’ye kayıt yaptırmaya gittiği zaman görmüştüm. O zaman daha 13 yaşındaydım ve henüz ileride hangi mesleği yapacağım hakkında aklımda herhangi bir hedef yoktu. ODTÜ kampüsünü gezerken bu bina bir anda karşıma çıkınca oldukça etkilenmiştim. Oldukça sade gözükmesine rağmen kendine has dikkat çekici unsurları vardı ve daha önce gördüğüm hiçbir yapıya benzemiyordu. Binanın Mimarlık Fakültesi’ne ait olduğunu duyunca kendimi ileride burada okurken hayal etmeye başlamıştım. Yani, bu bina bir şekilde benim hayatıma yön verdi. Bir fırsatım olunca ODTÜ’ye uğradığımda mimarlık fakültesinin içine girerim. İçinde uzun uzun turlar atar ve her bir küçük detayını hayranlıkla izlerim.
Bina 1961 yılında ODTÜ kampüsü için hazırlanan bir yarışma için Behruz Çinici ve Altuğ Çinici çifti tarafından dizayn edilmiştir. Ayrıca üniversitenin inşa edilen ilk binasıdır. ODTÜ Mimarlık Fakültesi Türkiye’de İstanbul sınırları dışında mimari eğitim veren ilk kurumdur. Fakültenin kuruluşu Türkiye mimarisinin gelişimi için oldukça önemli bir rol oynamıştır.
Yapı 1950’lerde Türkiye’de ve dünyada yayılan Enternasyonal Stil‘in yanında 1950’lerde popülerleşen brütalizm akımının izlerini de taşıyor. Binanın inşası için kullanılan brüt beton herhangi bir kaplama malzemesi kullanılmadan bütün çıplaklığıyla gözler önüne seriliyor. Brütalist yaklaşımla beraber binanın süslemeleri değil, konstrüksiyon ön plana çıkıyor.
Yapı iç içe geçmiş avlular ve farklı seviyedeki birimlerin bir araya gelmesiyle oluşmuş böylece büyük bir hacim algısı kırılmaya çalışılmış. Ayrıca bu sayede binanın cepheleri ODTÜ’nün yemyeşil peyzajına bakarken içeriye bol bol ışık girmesi sağlanmış. Bina içine giriş tek bir yerine farklı notlara yerleştirilmiş girişler ve avlular sayesinde dış mekanla ilişkisi güçlendirilmiş.
Fakülte binası ‘’Keeping It Modern’’ vakfı tarafından 2017 yılında belirlenen 12 Modern mimari yapının bulunduğu listeye adını yazdırmayı başarmıştır. Listede modern mimarinin babaları olarak bilinen Le Corbusier, Frank Lloyd Wright ve Walter Gropius eserlerinin olduğunu söylersek listenin prestiji daha anlaşılır olabilir. Bu da, bu binanın sadece Türkiye için değil aynı zamanda dünya içinde önemli bir modern mimari mirası olduğunu kanıtlar nitelikte.
Bu anlat anlat bitiremeyeceğim binayı uzun zamandır fotoğraflamak istiyordum ama girebildiğim saatlerde fakülte kalabalık olduğu için istediğim kareleri bir türlü yakalayamamıştım. Bu sene ODTÜ, salgın tedbirleri nedeniyle eğitimine uzaktan devam ediyor. O yüzden eski canlılığından bir eser kaldığı söylenemez. Öncesinde öğrencilerden geçilmeyen koridorları bomboş. Ben de, bu durumu bir fırsata çevirmeye karar verdim. Hafta sonu okulun içine girerek 200’ün üstünde fotoğraf çektim. Şimdi içinden seçtiğim birkaç tanesini sizinle paylaşmak istiyorum. Daha önce ODTÜ Mimarlık Fakültesi binasını görmediyseniz şimdi benim neden burayı çok sevdiğimi daha iyi anlayacaksınız. Hazırsanız başlayalım:
Kullanılan mobilyalar bile mimarlar tarafından titizlikle dizayn edilmiş, binayla bütünlüğünün korunması sağlanmış.
ODTÜ Mimarlık Kampüsü gezerken ve fotoğraflarken oldukça keyif aldım. Belki içeride saatlerce dolaştım, tekrar dönüp dönüp her detayı fotoğrafladım. Belki de Mimarlık Fakültesi bir daha bu kadar sakin olmayacak. Pandemi döneminde elime geçen en güzel fırsat olduğunu söyleyebilirim. Umarım siz de bu küçük sanal turdan keyif almışsınızdır. Bir sonraki yazımı okumak isterseniz, bloğumu ziyaret edebilirsiniz.
